नवरात्र 2025: तारीखा, देवींची उपासना, गरबा, उपवास आणि महत्त्वपूर्ण माहिती

नवरात्र म्हणजे भक्ती, संस्कृती आणि आनंदाचा उत्सव. देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची उपासना करणारा हा सण संपूर्ण भारतात विविध पद्धतीने साजरा केला जातो. नवरात्र 2025 मध्ये कोणत्या दिवशी कोणती देवी पूजली जाईल, कोणते रंग परिधान करावेत, उपवासात काय खावे याची सविस्तर माहिती खाली दिली आहे. भारताच्या राजांनी उभारलेली १० भव्य ऐतिहासिक स्मारके

📅 नवरात्र 2025: तारीखा आणि देवींची रूपे

नवरात्र 2025 ची सुरुवात 24 सप्टेंबर 2025 (बुधवार) पासून होईल आणि 2 ऑक्टोबर 2025 (गुरुवार) रोजी समाप्त होईल. विजयादशमी (दसरा) 3 ऑक्टोबर 2025 रोजी साजरी केली जाईल. 4D-3N Sadeteen Shakti Peeth Darshan From Mumbai (Kolhpur-Tuljapur-Mahurgad-Vani tour)

🙏 नवरात्र पूजेचे विधी आणि परंपरा

🪔 घटस्थापना

• नवरात्राच्या पहिल्या दिवशी घटस्थापना केली जाते.
• पवित्र जल, सुपारी, नारळ आणि मातीमध्ये ज्वारी पेरून देवीची स्थापना केली जाते.

🌸 नित्य पूजा

• दररोज देवीची आरती, मंत्रोच्चार आणि नैवेद्य अर्पण केला जातो.
• फुलं, फळं, गोड पदार्थ आणि दीप लावले जातात.

🌾 ज्वारीचे अंकुर

• ज्वारीचे अंकुर देवीच्या कृपेचे प्रतीक मानले जातात.
• अंकुरांची वाढ भक्ती आणि समृद्धी दर्शवते.

🍽️ नवरात्र उपवास: काय खावे आणि काय टाळावे

✅ उपवासात खाण्यायोग्य पदार्थ:

• साबुदाणा खिचडी
• राजगिरा पराठा
• सिंघाडा हलवा
• समक तांदळाचा पुलाव
• फळांची चाट
• लोणचं आणि दही

❌ टाळावयाचे पदार्थ:

• कांदा आणि लसूण
• गहू, तांदूळ, मैदा
• सामान्य मीठ (फक्त सैंधव मीठ वापरावे)
• मांसाहारी पदार्थ

💃 गरबा आणि दांडिया: नवरात्रातील सांस्कृतिक रंग

🎶 गरबा म्हणजे काय?

• देवीच्या प्रतिमेभोवती गोलाकार नृत्य.
• जीवनचक्र आणि भक्तीचे प्रतीक.

🥁 दांडिया म्हणजे काय?

• रंगीत काठ्यांसह केलेले नृत्य.
• देवी आणि महिषासुर यांच्यातील युद्धाचे प्रतीक.

👗 पोशाख:

• स्त्रिया: चनिया चोळी, दुपट्टा
• पुरुष: केडीयू, धोतर
• दररोजच्या देवीच्या रंगानुसार पोशाख निवडावा.

🌍 नवरात्राचे प्रादेशिक स्वरूप

🛕 उत्तर भारत:

• उपवास, रामलीला, देवीची पूजा.
• कन्या पूजन आणि हवन.

🐅 पश्चिम भारत (गुजरात, महाराष्ट्र):

• गरबा, दांडिया, सार्वजनिक कार्यक्रम.
• स्पर्धा आणि पारितोषिके.

🎭 पूर्व भारत (पश्चिम बंगाल):

• दुर्गा पूजा, भव्य पंडाल, मूर्ती विसर्जन.

🌾 दक्षिण भारत:

• गोळू (बोळ्यांचे प्रदर्शन), सरस्वती पूजा, आयुध पूजा.

❓ नवरात्र 2025 संबंधित वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

Q1: नवरात्र का साजरी केली जाते?

नवरात्र देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची उपासना करण्यासाठी साजरी केली जाते. हे सण दुष्टावर विजयाचे प्रतीक आहे.

Q2: उपवासात कांदा आणि लसूण चालतात का?

पारंपरिक उपवासात कांदा आणि लसूण वर्ज्य असतात.

Q3: नवरात्रात कोणते रंग परिधान करावेत?

दररोजच्या देवीच्या रूपानुसार विशिष्ट रंग परिधान करणे शुभ मानले जाते. वर दिलेल्या तक्त्यात रंगांची माहिती आहे.

Q4: गरबा फक्त गुजराती लोकांसाठी आहे का?

नाही! गरबा संपूर्ण भारतात आणि परदेशातही साजरा केला जातो. सर्वजण सहभागी होऊ शकतात.

Q5: घटस्थापना म्हणजे काय?

घटस्थापना म्हणजे देवीची स्थापना करून नवरात्राची सुरुवात करणे. यामध्ये पवित्र घटात जल, सुपारी, नारळ ठेवले जाते.

निष्कर्ष

नवरात्र 2025 हा भक्ती, संस्कृती आणि आनंदाचा संगम आहे. देवीच्या नऊ रूपांची उपासना, गरबा-दांडियाचे रंग, उपवासातील सात्त्विकता आणि विजयादशमीचा उत्सव हे सर्व मिळून नवरात्राला एक विशेष स्थान मिळते.